Ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej z dnia 28 kwietnia 2011r. określa zasady i formy wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Główne założenie ustawy to zapewnienie rodzinom z problemami wsparcia, a tym samym ograniczenie odbierania im dzieci.
Jedną z form wsparcia rodziny i dziecka, którą realizuje Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Jastkowie jest funkcja asystenta rodziny.
Termin asystent rodziny został wyprowadzony od słowa „asysta”, które jest określeniem osoby towarzyszącej komuś, współobecnej, pomagającej, będącej w pogotowiu. Asystowanie skierowane jest na realizację trzech filarów polityki społecznej tj. prewencji, interwencji i integracji.
Asystent rodziny to profesjonalista, który towarzyszy rodzinie z dziećmi w poszukiwaniu rozwiązań w trudnej sytuacji życiowej z wykorzystaniem mocnych stron członków rodziny, zasobów rodziny, społeczności lokalnej i zasobów instytucjonalnych.
Celem pracy asystenta rodziny m.in. jest:
- Wzmacnianie roli i funkcji rodziny.
- Dążenie do osiągnięcia przez rodzinę równowagi życiowej.
- Diagnozowanie problemów rodziny poprzez zapoznanie się z dokumentacją dotyczącą rodziny - wywiad środowiskowy.
- Rozwijanie umiejętności opiekuńczo-wychowawczych rodziny i prowadzenia gospodarstwa domowego.
- Wspieranie więzi uczuciowych w rodzinie oraz integracja rodziny.
- Dążenie do reintegracji rodziny.
- Neutralizowanie przypadków patogennego oddziaływania rodziny na dziecko.
- Przeciwdziałanie marginalizacji i degradacji rodziny oraz zapobieganie wykluczeniu społecznemu.
- Dążenie do zatrzymania dziecka w rodzinie biologicznej.
Do zadań asystenta rodziny należy w szczególności:
- Diagnozowanie problemów rodziny przy wsparciu pracownika socjalnego.
- Wspólne określenie z rodziną podstawowych dla niej problemów i potrzeb.
- Motywowanie rodziny do współpracy i rozpoczęcia działań zmierzających do pokonania problemów.
- Sporządzanie planu pomocy rodzinie.
- Prowadzenie poradnictwa i edukacji dla rodzin będących w trudnej sytuacji życiowej.
- Współpraca z innymi jednostkami i organizacjami.
- Monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu bezpośredniej pomocy.
Asystent rodziny to bardzo trudny zawód wymagający zaangażowania i dyspozycyjności wobec rodziny, częstego kontaktu, zdobycia zaufania po to, by rodzina zechciała otwierać się przed asystentem i pozwalać na taki kontakt, który wpływa na zmianę funkcjonowania podopiecznych.